Podatek u źródła na podstawie aktualnego orzecznictwa. Część 1

Pojęciem „podatek u źródła” określa się zryczałtowany podatek dochodowy pobierany przez płatników od dochodów (przychodów) osób fizycznych i podatników podatku dochodowego od osób prawnych, mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub tzw. zagraniczny zakład w państwie, gdzie powstaje dochód (przychód). W poniższym artykule przedstawiamy wybrane zagadnienia na podstawie aktualnego orzecznictwa.

Podatek u źródła – obowiązek zapłaty

Podatek u źródła, czyli zryczałtowany podatek jest pobierany od[1]:

  • wypłat (świadczeń) lub postawionych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29 i art. 30a ust. 1 pkt 1-5a updof,
  • wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 i art. 22 ust. 1 updop.

Obowiązek zapłaty podatku u źródła dotyczy wypłat z tytułów wymienionych w powołanych przepisach, m.in.:

  • za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu,
  • za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how),
  • z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

1. Samochód jako „urządzenie przemysłowe”

„(…) Samochody zastępcze udostępniane klientom spółki przez jej niemieckiego kontrahenta są urządzeniami transportowymi, tym samym należy traktować je jako urządzenia przemysłowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 updop. (…)”. Tak wynika z wyroku WSA w Gdańsku z 20 kwietnia 2022 r., sygn. akt I SA/Gd 1671/21.

Spółka z o.o., która złożyła wniosek o interpretację indywidualną, prowadzi sieć salonów samochodowych. W ramach tej działalności udostępnia klientom samochody zastępcze uzyskane od niemieckiego kontrahenta na podstawie zawartej z nim umowy.

Oczekiwała od organu podatkowego potwierdzenia, że wypłacane przez nią z tego tytułu wynagrodzenia na rzecz niemieckiego kontrahenta nie mieszczą się w pojęciu należności licencyjnych. A w konsekwencji nie podlegają w Polsce podatkowi od dochodów osób prawnych.

Stanowisko KIS

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się jednak z tym stanowiskiem. Zdaniem tego organu uzasadniony jest pogląd, że samochody zastępcze udostępniane klientom spółki przez niemieckiego kontrahenta są urządzeniami transportowymi. W związku z tym trzeba je traktować jako urządzenia przemysłowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 updop i art. 12 ust. 3 umowy między

W związku z tym trzeba je traktować jako urządzenia przemysłowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 updop i art. 12 ust. 3 umowy między RP a RFN[2].

Powstaje więc obowiązek uzyskania certyfikatu rezydencji podatkowej od kontrahenta w celu możliwości zastosowania postanowień umowy polsko-niemieckiej. Oraz sporządzenia deklaracji CIT-10Z oraz IFT-2/IFT-2R.

Skarga do WSA

Spółka złożyła skargę do WSA. Sąd jednak oddalił ją. W uzasadnieniu wydanego wyroku odwołał się do art. 21 ust. 1 pkt 1 updop. Stwierdził, że przepis ten wprost zalicza do urządzeń przemysłowych środki transportu. A takim niewątpliwie jest pojazd samochodowy, stąd, zgodnie z regułą interpretacyjną zawartą w art. 3 ust. 2 umowy polsko-niemieckiej, należy go zastosować do ustalenia zakresu znaczeniowego pojęcia „urządzenie przemysłowe” na potrzeby opodatkowania przychodów z tytułu należności licencyjnych, objętych postanowieniami umowy. W rezultacie WSA zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego.

2. Należności za korzystanie z praw wynalazczych, prawa do znaków towarowych oraz know-how

„(…) Zapłata za korzystanie z praw wynalazczych, prawa do znaków towarowych, a także z tytułu przeniesienia wiedzy (know-how) to należność licencyjna w rozumieniu ustawy o CIT i umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Spółka uiszczająca podmiotowi niemieckiemu wynagrodzenie z tytułu takiej transakcji powinna od niego pobrać zryczałtowany podatek dochodowy. (…)” . Tak wynika z wyroku WSA w Rzeszowie z 10 maja 2022 r., sygn. akt I SA/Rz 150/22.

W wyniku przeprowadzonej kontroli celno-skarbowej, a następnie postępowania podatkowego stwierdzono m.in., że spółka akcyjna zawarła ze spółką z siedzibą w Niemczech umowę licencyjną. Na jej podstawie nabyła prawo do:

  1. używania i aplikacji opatentowanych powłok i ich udoskonaleń przy wytwarzaniu produktów, które mogą być sprzedawane odbiorcom mającym siedzibę w dowolnym kraju świata,
  2. korzystania z know-how, tj. wszelkich informacji, danych, dokumentów i materiałów związanych z powłoką, jej zastosowaniem, utwardzaniem, specyfikacjami, testowaniem, wynikami testowania,
  3. używania znaków towarowych licencjodawcy stosowanych w odniesieniu do powłok lub produktów w związku z promocją, dystrybucją i sprzedażą własnych produktów.

Za wszystkie te trzy elementy określona została jedna zbiorcza opłata.

W ocenie spółki przedmiotowa umowa nie przenosi na nią praw autorskich ani nie daje prawa do użytkowania prawa autorskiego. Spółka natomiast może eksploatować nabyte w drodze umowy prawa wyłącznie na potrzeby własne. Nie ma też prawa do modyfikacji, kopiowania, rozpowszechniania oraz dalszej odsprzedaży. Dlatego uznała, że wypłacone na rzecz niemieckiej spółki wynagrodzenie nie ma charakteru należności licencyjnych, objętych dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 1 updop. Spółka akcyjna nie pobrała więc należnego podatku dochodowego od dokonanej wypłaty, gdyż – jej zdaniem – nie była do tego zobowiązana.

Decyzja organów podatkowych i sądu

W oparciu o ustalenia dokonane w toku kontroli celno-skarbowej organ podatkowy pierwszej instancji wydał decyzję w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej spółki akcyjnej, jako płatnika, z tytułu niepobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawych od przychodu uzyskanego przez niemieckiego kontrahenta. Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Przedmiotową decyzję spółka akcyjna zaskarżyła do WSA.

Sąd uznał, że skarga nie znajduje uzasadnionych podstaw. Z zapisów zawartej umowy licencyjnej w sposób niebudzący wątpliwości wynika, jakich opłat ona dotyczyła. Mieszczą się one w pojęciu tytułów należności wymienionych w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 1 updop. Są to należności za korzystanie z praw wynalazczych, prawa do znaków towarowych, a także z tytułu przeniesienia wiedzy „know-how”. W takim przypadku podmiot dokonujący ich płatności w myśl art. 26 ust. 1 updop jest zobowiązany do pobrania podatku u źródła w wysokości 20%. (Z zastrzeżeniem stosowania umów o unikaniu podwójnego opodatkowania).

Kolejne zagadnienia zostaną zaprezentowane w drugiej części tego wpisu.


[1] Zgodnie z zapisami ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. – o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm. – zwanej dalej updof lub PIT) i ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. – o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 – zwanej dalej jako updop lub CIT).

[2] Umowa między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90).