Podatek u źródła na podstawie aktualnego orzecznictwa. Część 2

W poprzedniej części wpisu przedstawiliśmy wybrane zagadnienia z zakresu podatku u źródła (WHT). W kontynuacji artykułu przedstawiamy kolejne zagadnienia na podstawie aktualnego orzecznictwa.

3. Dzierżawa sprzętu budowlanego

„ (…) Pojęcie „urządzenia przemysłowego” obejmuje wszelkie urządzenia wykorzystywane w profesjonalnym obrocie, przy czym muszą one być związane z działalnością danego podmiotu. Nie muszą one jednak być wykorzystywane bezpośrednio w procesie produkcji. Tym samym płatnik będzie zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu wypłacanych kontrahentowi należności za wynajem dźwigów. (…)”. Tak wynika z wyroku WSA w Krakowie z 8 kwietnia 2022 r., sygn. akt I SA/Kr 1291/21.

Wnioskodawca będący rezydentem podatkowym w Polsce prowadzi działalność w zakresie wynajmu/dzierżawy maszyn i urządzeń budowlanych. W ramach tej działalności zamierza wynajmować od spółki z siedzibą w Ukrainie dźwigi boczne. Służą one układaniu rur w wykopie podczas budowy rurociągów. Podstawą prawną wynajmu jest umowa najmu, na podstawie której wnioskodawca, jako najemca, zobowiązany jest do zapłaty spółce z siedzibą w Ukrainie, jako wynajmującemu, czynszu najmu. Najem obejmować będzie same dźwigi boczne bez osób obsługujących ten sprzęt. Wnioskodawca będzie dysponował certyfikatem rezydencji wynajmującego.

Wnioskodawca był zdania, że najem dźwigów bocznych nie będzie powodował konieczności pobrania tzw. podatku u źródła z uwagi na fakt, że przedmiotowe dźwigi nie mogą być uznane za urządzenia przemysłowe.

Zdaniem KIS

Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wykładnia językowa, jak i wykładnia celowościowa prowadzą do wniosku, że pojęcie urządzenia przemysłowego obejmuje wszelkie urządzenia wykorzystywane w profesjonalnym obrocie. Przy czym muszą one być związane z działalnością danego podmiotu. Nie muszą jednak być wykorzystywane bezpośrednio w procesie produkcji.

Dźwig należy zaliczyć do urządzeń przemysłowych, o których mowa w art. 12 konwencji między RP a Rządem Ukrainy[1].

Tym samym wnioskodawca będzie zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 10% z tytułu wypłacanych kontrahentowi z siedzibą w Ukrainie należności za wynajem dźwigów, pod warunkiem posiadania certyfikatu rezydencji podmiotu zagranicznego.

Zdaniem WSA

WSA, do którego trafiła skarga na interpretację organu podatkowego, uznał, że skarga okazała się niezasadna. Zdaniem Sądu pojęcie urządzenia przemysłowego obejmuje wszelkie urządzenia wykorzystywane w profesjonalnym obrocie. Przy czym muszą one być związane z działalnością danego podmiotu. Nie muszą jednak być wykorzystywane bezpośrednio w procesie produkcji. Zatem sprzęt budowlany należy uznać za urządzenie przemysłowe, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 updop. Zauważył, że duża część wyroków reprezentowanych przez nowsze orzecznictwo, dotyczy różnego rodzaju sprzętu budowlanego (w tym dźwigów) wynajmowanego polskim podmiotom na place budów położone w Polsce. Z wyroków tych wynika, że w pojęciu „urządzenia przemysłowego” mieści się urządzenie, którego konstrukcja i przeznaczenie nie wyklucza jego stosowania również poza przemysłem, w innych gałęziach gospodarki, odrębnych od przemysłu. W tym w sektorze usług budowlanych. Jako przykład wskazał liczne wyroki[2].

4. Usługi ubezpieczeniowe

„ (…) Usług ubezpieczeniowych nie można uznać za podobne do usług gwarancji. Zatem wynagrodzenie z tego tytułu nie jest opodatkowane w Polsce podatkiem u źródła. (…)”. Tak wynika z wyroku WSA w Krakowie z 18 lutego 2022 r., sygn. akt I SA/Kr 1627/21

Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży towarów handlowych na terytorium Polski. W związku z nią i ryzykiem, jakie się z tym wiążą, nabywa od zagranicznego podmiotu szereg usług w zakresie ubezpieczeń majątkowych, jak i osobowych oraz usług pośrednictwa w nabywaniu ubezpieczeń (tzw. usług brokerskich).

Powzięła wątpliwość, czy wydatki ponoszone przez nią na rzecz zagranicznych podatników, którzy nie mają na terytorium RP siedziby lub zarządu z tytułu polis ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa ubezpieczeniowego stanowią zapłatę za świadczenia, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop. A co za tym idzie, czy spółka zobowiązana jest do poboru tzw. podatku u źródła (WHT) od tych płatności? Stała na stanowisku (obszernie uargumentowanym), że przedmiotowe usługi nie podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie tej regulacji.

Interpretacja indywidualna KIS

W interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy w odniesieniu do wydatków z tytułu:

  • polis ubezpieczeniowych – jest nieprawidłowe,
  • usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, tzw. usług brokerskich – jest prawidłowe.

W ocenie organu podatkowego usługi ubezpieczeniowe mają podobny, zbliżony charakter do gwarancji, co według niego wynika z art. 805 Kodeksu cywilnego. W związku z tym z uwagi na otwarty charakter art. 21 ust. 1 pkt 2a updop, spółka będzie zobowiązana do pobrania podatku u źródła (WHT).

Skarga do WSA

Spółka wniosła skargę do WSA na interpretację indywidualną Dyrektora KIS. Sąd nie przychylił się do stanowiska organu podatkowego i przyznał rację skarżącej.

W ocenie WSA przedstawione przez organ wnioski są zbyt daleko idące. Wykraczają poza ramy przedstawionej wcześniej wykładni językowej omawianego przepisu, jak również poza zakres jego wykładni celowościowej i systemowej.

Stwierdził, że istota rzeczy w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do zagadnienia, czy usługa ubezpieczenia jest świadczeniem „o podobnym charakterze” do usługi gwarancji, o której jest mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop. Wobec tego skrupulatnie wymienił cechy, które różnicują gwarancję i ubezpieczenie.

Ponadto przychylił się do dokonanej przez skarżącą wykładni w zakresie porównania art. 21 ust. 1 pkt 2a updop oraz art. 15e ust. 1 pkt 1 updop. Jak wynikało z treści obowiązującego do końca 2021 r. art. 15e ust. 1 pkt 1 updop, podatnicy, w określonych sytuacjach, obowiązani byli wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze. W porównaniu z katalogiem przychodów zawartym w art. 21 ust. 1 pkt 2a updop zwraca uwagę osobne wskazanie ubezpieczeń obok gwarancji przy zachowaniu zwrotu „oraz świadczeń o podobnym charakterze”. Różnica w katalogu świadczeń wymienionych w obu przepisach jest istotna. Przemawia za tym, że ubezpieczenie nie jest świadczeniem o charakterze podobnym do gwarancji.

W konsekwencji stwierdził, że: „(…) umowa, której treść odpowiada essentialia negotii umowy ubezpieczenia, określonym w art. 805 § 1 K.c., nie jest »świadczeniem o podobnym charakterze« do gwarancji w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 2a u.p.d.o.p.”. A, co za tym idzie, podmioty wskazane w art. 26 ust. 1 u.p.d.o.p. nie mają obowiązku pobierać jako płatnicy WHT od przychodów uzyskiwanych na terytorium RP przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p., z tytułu świadczenia usługi ubezpieczenia.

WHT – podsumowanie

Potrzebujesz pomocy w zakresie podatku u źródła (WHT)? Zapraszamy do kontaktu z doradcą podatkowym z DCF TAX!


[1] Konwencja między RP a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1994 r. nr 63, poz. 269 ze zm.).

[2] Wyroki NSA z 6 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1540/16, II FSK 1773/16; z 16 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1344/16, II FSK 1345/16, II FSK 1346/16; z 18 maja 2018 r., sygn. akt II FSK 1401/16, II FSK 1402/16, II FSK 1403/16, II FSK 1404/16; z 22 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 1828/16; z 26 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 1491/16, II FSK 1422/16, II FSK 1166/16, II FSK 1139/16, II FSK 1018/16 i II FSK 931/16.