Cykliczne rozliczanie usług – skutki na gruncie VAT. Część 2

Poniżej prezentujemy drugą część wpisu na temat cyklicznego rozliczania usług. Zapraszamy również do lektury części pierwszej.

Data powstania obowiązku podatkowego – stanowisko sądów administracyjnych

Aktualne orzecznictwo sądowe prezentuje stanowisko, w myśl którego pojęcie usług/dostaw ciągłych, o których mowa w art. 19a ust. 3 i ust. 4 u.p.t.u. należy definiować mając na względzie cel, w jakim wprowadzono regulacje art. 64 Dyrektywy 2006/112/WE, co prowadzi do szerszego rozumienia tego pojęcia. Zdaniem sądów sprzedaż ciągła powinna obejmować zarówno świadczenia tradycyjnie definiowane jako okresowe, jak również dokonywane w ramach stałych umów o współpracę, w przypadku których w związku z ich świadczeniem ustalono następujące po sobie terminy płatności. Tym samym sprzedaż o charakterze ciągłym, o której mowa w art. 19a ust. 3 i ust. 4 u.p.t.u., nie musi spełniać warunku w postaci braku możliwości wyodrębnienia poszczególnych świadczeń cząstkowych.

Przykład

Przykładem takiego korzystnego stanowiska jest wyrok NSA. Dotyczy on rozpoznania daty powstania obowiązku podatkowego w przypadku świadczenia usług (m.in. usług transportowych, pocztowych oraz pośrednictwa finansowego) rozliczanych przez strony w ustalonych okresach rozliczeniowych, po upływie których następuje zapłata wynagrodzenia należnego za dany okres.

W ramach umów z poszczególnymi kontrahentami okresy rozliczeniowe zostały ustalone jako okresy tygodniowe, miesięczne, kwartalne albo jako dowolne okresy rozliczeniowe, które nie pokrywały się z jednostkami czasu takimi jak np.: tydzień, miesiąc, kwartał.

Wyrok NSA

Organ podatkowy uznał, że art. 19a ust. 3 u.p.t.u. ma zastosowanie jedynie do czynności, które cechują się niemożliwością wyodrębnienia powtarzających się czynności. Nie należy więc stosować tej regulacji w każdym przypadku, w którym strony ustaliły w związku z wykonywanymi czynnościami następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń. W sporze tym zarówno sąd pierwszej instancji, jak i NSA uznały, że organ podatkowy nie miał podstaw do stwierdzenia, że do opisanych usług nie będzie miał zastosowania art. 19a ust. 3 u.p.t.u. Zdaniem sądów obu instancji opisane usługi mieściły się w zakresie regulacji krajowych podatku od towarów i usług dotyczących tzw. usług ciągłych.

Z ww. wyroku NSA wynika, że:

„(…) pojęcie usług ciągłych, o których mowa w analizowanych regulacjach ustawy o VAT należy definiować mając na względzie cel, w jakim wprowadzono art. 64 Dyrektywy 2006/112/WE, co prowadzi do szerszego rozumienia tego pojęcia. Winno ono zatem obejmować świadczenia tradycyjnie definiowane jako okresowe/ciągłe, jak również dokonywane w ramach stałych umów o współpracę, w przypadku których w związku z ich świadczeniem ustalono następujące po sobie terminy płatności” (wyr. NSA z 22.02.2019 r., I FSK 150/17). 

Wyrok WSA we Wrocławiu

Analogiczne stanowisko zaprezentował WSA we Wrocławiu, który w prawomocnym wyroku orzekł, że oba zdania art. 19a ust. 3 u.p.t.u.:

„(…) należy odnosić do usług o podobnym charakterze, z tym, że nie jest właściwe interpretowanie pojęcia „świadczenia czy dostawy o charakterze ciągłym w tak wąski sposób, jak czyni to Dyrektor KIS, tj. zawężanie go do transakcji w których nie jest możliwe wyodrębnienie poszczególnych powtarzających się świadczeń. Zdaniem Sądu, pojęcie usług ciągłych, o których mowa w tym przepisie należy definiować mając na względzie cel, w jakim wprowadzono regulacje art. 64 Dyrektywy 2006/112/WE, co prowadzi do szerszego rozumienia tego pojęcia niż wywiedzione z prawa cywilnego i odwołujące się do zobowiązań o charakterze ciągłym, bowiem będzie ono także obejmować świadczenia tradycyjnie definiowane przez prawo cywilne jako okresowe, jak również dokonywane w ramach stałych umów o współpracę, w przypadku których w związku z ich świadczeniem ustalono następujące po sobie terminy płatności.” (wyr. WSA we Wrocławiu z 26.05.2020 r., I SA/Wr 943/19). 

Wyrok WSA w Gliwicach

Z tych samych powodów WSA w Gliwicach w prawomocnym wyroku stwierdził, że dla dostaw towarów rozliczanych w sposób cykliczny:

„(…) obowiązek podatkowy nie będzie powstawał oddzielnie z chwilą dokonywania poszczególnych dostaw, lecz w stosunku do wszystkich dostaw dokonanych w ustalonym przez strony okresie rozliczeniowym, w momencie jego upływu.” (wyr. WSA w Gliwicach z 08.10.2019 r., I SA/Gl 507/19). 

Kontynuacja tematu pojawi się niebawem na naszym blogu.