Ulga B+R – zasady uznawania kosztów kwalifikowanych

We wcześniejszym artykule dotyczącym ulgi na działalność badawczo-rozwojową odpowiedzieliśmy na pytanie kto może skorzystać z ulgi B+R. Dla przypomnienia są to:

• podatnicy prowadzący działalność gospodarczą rozliczający się wg skali podatkowej (PIT-36),
• podatnicy prowadzący działalność gospodarczą rozliczający się podatkiem liniowym (PIT-36L),
• Przedsiębiorstwa prowadzące pełne księgi podatkowe składające deklaracje (CIT-8).

Dzisiejszy wpis ma na celu przedstawienie zasad uznawania kosztów za tzw. koszty kwalifikowane, uprawniających do skorzystania z ulgi B+R.

Zgodnie z przepisami prawa podatkowego oraz stanowiskiem organów podatkowych, aby podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia w zeznaniu podatkowym kosztów kwalifikowanych poniesionych w danym roku na działalność badawczo-rozwojową, powinny zostać spełnione łącznie poniższe warunki:

• podatnik poniósł koszty na działalność badawczo-rozwojową,
• koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową stanowiły dla podatnika koszty uzyskania przychodów (tzw. KUP); w punkcie tym warto zaznaczyć, że jeśli poniesione przez podatnika koszty są czasowo kosztami niepodatkowymi (tzw. NKUP) to stają się one kosztem kwalifikowanym możliwym do rozliczenia dopiero w momencie, w którym staną się kosztami podatkowymi,
  • Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów (KUP) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.
  • Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodu (KUP) są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.d.o.f.
• koszty muszą mieścić się w zamkniętym katalogu kosztów kwalifikowanych określonych przepisami ustawy o CIT oraz ustawy o PIT (art. 18d ustawy o CIT, odpowiednio art. 26e ustawy o PIT),
• jeżeli koszty kwalifikowane poniesione zostały w ramach badań podstawowych, badania te prowadzone były na podstawie umowy lub porozumienia z jednostką naukową w rozumieniu odrębnych przepisów (art. 18d ust. 4 ustawy o CIT, odpowiednio art. 26e ust. 4 ustawy o PIT),
• jeśli podatnik w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (tzw. SSE) na podstawie zwolnienia, prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów kwalifikowanych, które nie zostały uwzględnione w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zwolnienia,
• w ewidencji księgowej podatnik wyodrębnił koszty działalności badawczo-rozwojowej (w przypadku pełnych ksiąg podatnik powinien ewidencjonować koszty kwalifikowane na odrębnych kontach np. pozabilansowych; decyzja należy do kierownika jednostki. Prowadząc podatkową księgę przychodów i rozchodów (tzw. KPiR) podatnik może wyodrębnić koszty kwalifikowane przy wykorzystaniu np. arkusza Excel),
• podatnik wykazał w zeznaniu podatkowym koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,
• kwota odliczonych kosztów nie przekroczyła limitów określonych przepisami (art. 18d ust. 7 ustawy o CIT, odpowiednio art. 26e ust. 7 ustawy o PIT),
• koszty kwalifikowane nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie lub nie zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym (art. 18d ust. 5 ustawy o CIT, odpowiednio art. 26e ust. 5 ustawy o PIT).

Podsumowując, podatnik jest uprawniony do skorzystania z preferencji jaką jest ulga badawczo-rozwojowa po poniesieniu kosztów kwalifikowanych wskazanych w ustawie o CIT (odpowiednio ustawie o PIT) oraz po łącznym spełnieniu wyżej wymienionych warunków.

Ważne:

• Jeżeli koszty uznane za koszty kwalifikowane zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie lub zostały odliczone od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym, podatnik jest obowiązany w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym wystąpiły te okoliczności do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dokonanego odliczenia (zwrotu), a w przypadku poniesienia straty do jej zmniejszenia o tę kwotę.
• Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia (art. 18d ust. 8 ustawy o CIT, odpowiednio art. 26e ust. 8 ustawy o PIT).
• Refundacja – możliwość otrzymania zwrotu gotówkowego, w przypadku, gdy wysokość dochodów nie pozwala na pełne skorzystanie z odliczenia wynikającego z ulgi na działalność badawczo- rozwojową dla nowych podatników. Dla przykładu: Jeżeli w pierwszym roku prowadzenia działalności podatnik CIT poniósł stratę w wysokości 10 000 zł, to przysługuje mu prawo do otrzymania zwrotu w wysokości 1 900 zł (10 000*19%). Wyliczenie ma zastosowanie w przypadku podatników rozliczających się zgodnie ze stawką określoną w art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Przepis ten ma odzwierciedlenie również w ustawie o PIT (art. 26ea ust.1 ustawy o PIT). W pierwszym roku prowadzenia działalności zwrot przysługuje wszystkim podatnikom.
• W drugim roku prowadzenia działalności zwrot przysługuje tylko mikro, małym oraz średnim przedsiębiorcom w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
• W kolejnych latach prowadzenia działalności bezpośredni zwrot gotówkowy nie przysługuje.
• Brak możliwości skorzystania z mechanizmu refundacji dla podatników, którzy de facto nie są nowymi podatnikami np. którzy powstali w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału.
• Obowiązek zwrotu otrzymanej pomocy (przed upływem 3 lat podatkowych), jeśli podatnik zostanie postawiony w stan upadłości lub likwidacji.

Źródła:

• Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, ze zm.)
• Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, ze zm.)
• Objaśnienia podatkowe z dnia 15 lipca 2019 r. DOTYCZĄCE PREFERENCYJNEGO OPODATKOWANIA DOCHODÓW WYTWARZANYCH PRZEZ PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ – IP BOX, MF
• Interpretacja Dyrektora KIS z 07.02.2019 r., sygn. 0111-KDIB1-3.4010.590.2018.2.MBD
• Ustawa z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292, ze zm.)