Wielkimi krokami zbliża się termin ustalenia liczby ubezpieczonych. Ma to wpływ na to, kto będzie płatnikiem zasiłków w nadchodzącym roku kalendarzowym. Stan zatrudnienia w firmie na dzień 30 listopada rozstrzygnie, czy płatnikiem świadczeń chorobowych w kolejnym roku będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czy sam pracodawca.
Artykuł jest kontynuacją tematu o obowiązkach dużego pracodawcy. W tej części::
- wyjaśnimy kiedy płatnikiem zasiłków jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
a kiedy pracodawca, - wyjaśnimy, jak ustalić liczbę ubezpieczonych,
- wskażemy przykład ustalenia liczby ubezpieczonych oraz podstawę prawną regulującą kwestie zasiłków.
Kiedy płatnikiem zasiłków jest ZUS, a kiedy pracodawca?
Kiedy pracodawca ma obowiązek wypłaty zasiłków z ubezpieczeń społecznych? Jeżeli 30 listopada poprzedniego roku zgłosi do ubezpieczenia chorobowego co najmniej 21 osób. Jeżeli na ten dzień pracodawca nie zgłosił nikogo do ubezpieczenia chorobowego, to liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonał zgłoszenia. Wypłata zasiłku następuje wyłącznie w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego (po ustaniu zatrudnienia obowiązek wypłaty zasiłku przejmuje ZUS).
Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobowiązany do wypłaty zasiłków:
- osobom uprawnionym do otrzymania zasiłku po ustaniu ubezpieczenia,
- ubezpieczonym, których płatnicy składek nie są płatnikami zasiłków (tj. płatnicy, którzy zgłosili do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 21 osób),
- osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osobom z nimi współpracującymi,
- ubezpieczonym będącym duchownymi,
- osobom podlegającym do ubezpieczenia chorobowego w Polsce z tytułu zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy.
Jeżeli ZUS wypłaca zasiłek na przełomie roku kalendarzowego, a od 1 stycznia nowego roku płatnikiem zasiłków powinien być pracodawca, to ZUS kontynuuje wypłatę zasiłku:
- do momentu przerwania niezdolności do pracy,
- do momenty zmiany rodzaju zasiłku.
Wypłata zasiłku chorobowego – jak ustalić liczbę ubezpieczonych?
W celu ustalenia liczby ubezpieczonych pracodawca musi uwzględnić liczbę:
- pracowników,
- osób wykonujących pracę nakładczą, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu,
- osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu,
- osób współpracujących z osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu,
- osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu,
- osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, które podlegają dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Do liczby ubezpieczonych nie uwzględnia się:
- osób, które przebywają na urlopach wychowawczych i bezpłatnych,
- duchownych, którzy są zgłoszeni do ubezpieczenia chorobowego.
Zgodnie z interpretacją ZUS, osoby pobierające zasiłek macierzyński są uwzględniane w liczbie ubezpieczonych, mimo że nie podlegają do ubezpieczenia chorobowego. Ani obowiązkowo, ani dobrowolnie.
Przykład
Przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą zatrudnił 15 osób na podstawie umowy o pracę (pracowników) oraz 6 osób na podstawie umowy zlecenia (zleceniobiorców).
30 listopada 2022 r. do ubezpieczenia chorobowego zgłoszeni byli:
- wszyscy pracownicy (obowiązkowo),
- 5 zleceniobiorców (dobrowolnie),
- przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą (dobrowolnie),
co łącznie daje wynik 21 osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego. W związku z tym od 1 stycznia 2023 r. obowiązek wypłaty zasiłków będzie spoczywał na przedsiębiorcy.
Potrzebujesz pomocy w wyliczeniu wysokości zasiłków lub innych sprawach kadrowych? Nasz zespół kadrowy chętnie Ci pomoże!
Podstawa prawna – wypłata zasiłku chorobowego
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.