W pierwszej części artykułu omówiliśmy m.in. regulamin i przeznaczenie ZFŚS. Zapraszamy do lektury kontynuacji tematu, jakim jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.
Ujęcie składkowe i podatkowe
ZUS
Aby świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na działalność socjalną korzystały
z wyłączenia ze składek ZUS, muszą:
- być przewidziane w regulaminie gospodarowania ZFŚS oraz
- być przyznawane z uwzględnieniem tzw. kryterium socjalnego,
- posiadać cechy działalności socjalnej
Należy zwrócić uwagę, że świadczenia z ZFŚS przyznawane są według kryteriów socjalnych, czyli po uprzedniej ocenie sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej osoby uprawnionej. Bowiem założenie funduszu jest takie, że pomoc socjalną kieruje się do tych pracowników (i osób uprawnionych), którzy znajdują się w trudniejszej sytuacji życiowej. Dlatego w pierwszej kolejności i w największym wymiarze dostęp do pomocy powinny otrzymać osoby, których poziom życia jest niższy od innych pracowników. Środki z ZFŚS muszą być przyznawane w zależności od sytuacji pracowników, stąd też nie można przyznawać świadczeń w jednakowej wysokości dla wszystkich, bądź uzależniać wysokości świadczeń od stażu pracy.
Przykład
Pracodawca zakupił prezenty świąteczne w jednakowej wartości dla wszystkich pracowników – w ocenie organów kontroli, takie świadczenie NIE jest zwolnione z naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i pobrania zaliczki na podatek dochodowy.
Aby ocenić sytuację życiową pracownika lub innej osoby uprawnionej, pracodawca powinien dysponować stosowną informacją. Informację taką może pozyskać w drodze oświadczenia złożonego przez zainteresowanego.
W praktyce, pracodawcy najczęściej podejmują decyzję o udzieleniu konkretnym osobom wsparcia, ustalając dochód na osobę w rodzinie lub gospodarstwie domowym.
PIT
Od podatku dochodowego zwolniono finansowane z ZFŚS:
1. Wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł.
Uwaga – ustawa antykryzysowa COVID-19
Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568) został podwyższony limit kwoty wolnej od podatku dla pracowników korzystających z rzeczowych lub pieniężnych świadczeń z ZFŚS do kwoty 2000 zł.
Podwyższony limit obowiązuje w okresie od 01.01.2020 r. do końca roku, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Rzeczowymi świadczeniami NIE są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
2. Dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18 – niezależnie od ich wysokości.
Aby dopłaty do wakacji dzieci mogły podlegać zwolnieniu od podatku dochodowego, pracownik powinien przedłożyć dokumentację potwierdzającą korzystanie przez dziecko z wypoczynku w ww. formie.
Ważna informacja!
Pod pojęciami powyższych form wypoczynku należy rozumieć:
- wczasy – wypoczynek poza miejscem zamieszkania, którego organizatorzy za opłatą zapewniają noclegi, wyżywienie oraz niekiedy rozrywki kulturalne i sportowe,
- kolonia – zorganizowany pobyt dzieci i młodzieży poza miejscem stałego zamieszkania dla wypoczynku w czasie wakacyjnym,
- półkolonia – forma zespołowego wypoczynku dla dzieci w miejscu ich zamieszkania, organizowana w czasie wakacji,
- zimowisko – pobyt młodzieży poza miastem zorganizowany w czasie ferii zimowych w celach wypoczynkowych,
- wycieczka – wędrówka lub wyjazd w celach turystycznych.
3. Zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – niezależnie od ich wysokości pod warunkiem, że zostały sfinansowane ze środków funduszu socjalnego, ZFŚS lub z funduszy związków zawodowych.
Pracodawca ma możliwość udzielania wsparcia w innym, większym zakresie a także finansować to wsparcie z innych źródeł, lecz wiąże się to już z ozusowaniem takich świadczeń oraz opodatkowaniem, lub zwolnieniem z opodatkowania do innego limitu.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – źródła i zasady tworzenia
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych tworzy się z corocznego odpisu podstawowego naliczonego w stosunku do przeciętnej, planowanej na początku roku, średniorocznej liczby zatrudnionych u pracodawcy w przeliczeniu na pełne etaty, skorygowanej w końcu roku do faktycznego średniorocznego zatrudnienia.
Aby naliczyć odpis na ZFŚS, przeciętną liczbę zatrudnionych trzeba pomnożyć przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeśli jest ono wyższe (art. 5 ust.2 ustawy o ZFŚS). Przeciętne wynagrodzenie ogłasza prezes GUS co roku do 20 lutego, i po pomniejszeniu o składki ZUS emerytalne, rentowe i chorobowe stanowi podstawę do naliczenia odpisu na ZFŚS.
Potrzebujesz wsparcia? Nasze zespół kadrowy chętnie Ci pomoże!
Wysokość odpisu w 2022 r.
W 2022 r. przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. ogłoszone przez Prezesa GUS (art. 5k ustawy o ZFŚS), czyli 4434,58 zł.
Warto zwrócić uwagę na to, że przepisy o ZFŚS pozwalają pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty kształtować wysokość odpisów w sposób dowolny, co oznacza, że kwoty odpisów nie muszą wynosić tyle co w przedstawionej powyżej tabeli.
Podsumowanie
Podsumowując: ZFŚS jest instytucją prawną, która ma łagodzić różnice w poziomie życia pracowników, ich rodzin oraz emerytów i rencistów. Fundusz ten jest wyrazem funkcji społecznej zakładu pracy, a jego adresatami są zwłaszcza rodziny o najniższych dochodach.